Wielki Piątek

Dzień upamiętniający zbawczą mękę i smierć na krzyżu Jezusa Chrystusa, drugi dzień Triduum Paschalnego.W centrum liturgii wielkopostnej stoi krzyż; wierni klękają oddając mu cześć i uwielbienie. Wielki Piątek i Wielka Sobota są dwoma dniami w roku liturgicznym Kościoła, w którym nie odprawia się Mszy św.

Z pamiętnika pątniczki Egerii, która pod koniec IV w. podrózowała do Ziemi Świetej, dowiadujemy się, jak chrześcijanie w Jerozolimie modlili się w Wielki Piatek.
Na początku zbierali się w miejscu,w którym Jezus był ubiczowany. Potem wspólnie udawali się na Golgotę. Tam biskup ukazywał wiernym krzyż do adoracji, do którego wierni podchodzili i całowqali go. Jak pisze w swoim pamiętniku Egeria, wierni spotykali się na górze Kalwarii w tym dniu jeszcze raz . Słuchali opisu Męki Pańskiej, śpiewali psalmy i uczestniczyli w modlitwach. W Rzymie w VII w. papież udawał się do bazyliki na Lateranie, gdzie były przechowywane relikwie krzyża. Wystawiał je na ołtarzu i wraz z zgromadzonymi wiernymi adorował w ciszy. Liturgia wielkopiątkowa pod wpływem tego, co działo się w ówczesnej Galii i Hiszpanii w VIII w., wzbogaciła się o kolejne elementy. Najpierw wprowadzono odkrywanie i ukazywanie krzyża podczas liturgii tego dnia a potem włączono do nabożeństwa Komunię św. z postaci konsekrowanych w Wielki Czwartek.

Współczesna liturgia Wielkiego Piątku składa się z czterech części: liturgia Słowa, adoracja Krzyża, Komunia św., i procesja do Grobu Pańskiego. Na początku liturgii celebrans ubrany w kapę (a nie w ornat, w ktorym sprawuje się Mszę św.) podchodzi do ołtarza w ciszy. Przed ołtarzem przez chwilę leży krzyżem. Po modlitwie wstępnej czytane jest proroctwo o Cierpiącym Słudze Pańskim wg. św. Jana. Po homilii w bardzo uroczystej modlitwie wstawienniczej poleca się Bogu Kościół i cały świat, wyrażając w ten sposób pragnbnienie samego Chrystusa - aby wszyscy byli zbawieni. Szczególnie przejmujące są modlitwy o jedność chrześcijan, prośba za niewierzących i za Żydów. Centralnym wydarzeniem liturgii wielkopiątkowej jest adoracja Krzyża. Zasłonięty fioletowym suknem krzyż wynosi się przed ołtarz w procesji za świecami, tak jak zwykle niesie się Najświętszy Sakrament. Odsłaniając stopniowo ramiona krzyża, celebrans śpiewa trzykrotnie: " Oto drzewo krzyża, na którym zawisło zbawienie świata", na co wierni odpowiadają "Pójdżmy z pokłonem". Po liturgi krzyż zostaje w widocznym i dostępnym miejscu, tak bu każdy wierny mógł go adorować. Jest on w tym dniu najważniejszym punktem w Kościele. Przylkęka się przed nim jak przed Najświętszym Sakramentem i wiernym udziela się Komunii. Ostatnią częścią liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do Grobu Pańskiego. Na ołtarzu umieszczonym przy Grobie lub na specjsalnym tronie wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji okrytej przejrzystym welonem. Cały wystrój tej kaplicy ma kierować uwagę na Ciało Pańskie. W wielu kościołach przez całą noc trwa adoracja. W tym też dniu w wielu kościołach o godz. 15. odprawiana jest Droga Krzyżowa. Coraz popularniejsze są Drogi Krzyżowe ulicami miast. Największa w Polsce od wielu lat kroczy ulicami warszawskiej Starówki. Najbardziej uroczysta Droga Krzyzowa - prowadzona przez papieży w rzymskim Koloseum - odbywa się zawsze wieczorem. Pierwsza miała miejsce w 1750 r. za Benedykta XIV. Tradycja ta została przerwana w 1870 r. wskutek likwidacji Państwa Kościelnego. Wznowił ją w 1964 r. Paweł VI, osobiście niosąc co roku drewniany krzyż, a Jan Paweł II kontynuował ją, choć już od kilku lat -z powodu stanu zdrowia - nie niósł krzyża.

Wielki Piątek jest dniem nadludzkiego cierpienia i tajemniczego spotkania nieskończonej miłości Boga z ludzkim grzechem. W tym dniu wspominamy dramat męki Chrystusa, która rozpoczyna się już poprzedniego wieczoru trwogą konania w Ogrójcu i kończy śmiercią na krzyżu. Dla chrześcijan Wiewlki Piatek jest dniem głębokich przeżyć: wierzący towarzyszy Chrystusowi w Ogrójcu, staje z Nim przed sądem religijnym i cywilnym, idzie wraz z Nim na Kalwatię niosąc ciężar krzyża, aby obok Jana Apostoła, Maryi i innych niewiast stanąć u Jego stóp na Golgocie i rozważać te dramatyczne, a zarazem podniosłe wydarzenia. (...)Krzyż jest tajemnicą ekspiacji. Jezus dobrowolnie przyjmuje okrutny wyrok i śmierć, aby zadośćuczynić za "grzech pierworodny" popełniony porzez pierwszych rodziców, jak i za straszliwy ogrom wszystkich grzechów, które znoszą dzieje ludzkości. Wydarzenia na Golgocie jawi się jako akt najwyższej milości, tak że każdy człowiek moze powtórzyć za Apostołem:" Syn Boży umiłował mnie i samego siebie wydał za mnie".
(audiencja generalna, 27.03.1991)

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

zabaxxx26.xlx.pl