Porucznik - oficerski stopień wojskowy, występujący w większości armii świata. W Wojsku Polskim zaliczany jest do korpusu oficerów młodszych. Polski oficer w stopniu porucznika na naramiennikach nosi trzy gwiazdki (od czasu sowietyzacji Wojska Polskiego pod koniec lat czterdziestych).

Oznaczenie stopnia na czapce garnizonowej lub rogatywce składa się z wąskiego galonu umieszczonego na całej długości łuku daszka oraz z trzech gwiazdek umieszczonych na środku otoku.

Natomiast na berecie i furażerce oznaka stopnia składa się z jednej belki i trzech gwiazdek.

Obecnie w WP zawodowi oficerowie posiadający stopień porucznika głównie pełnią służbę na stanowiskach szefów i oficerów sekcji sztabów batalionów/dywizjonów oraz zastępców dowódców kompanii/baterii. Są to stanowiska które przygotowują do objęcia stanowiska dowódcy kompanii/baterii (przewidziane dla kapitanów).

Stopień porucznika występuje również w Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Biurze Ochrony Rządu oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Odpowiednikiem tego stopnia w policji jest komisarz, a w Państwowej Straży Pożarnej kapitan.

Stopnie Porucznika w innych Krajach

Afganistan: Lomri Baridman
Albania: Toger
Angola: Primeiro Tenente
Argentyna: Teniente Primero (Wojska Lądowe); Primer Teniente (Lotnictwo)
Austria: Oberleutnant
Azerbejdżan: BaĹź Leytenant
Białoruś: Cтарший Лейтенант (Starshiy Leytenant)
Belgia: Lieutenant
Bhutan: Deda Gom
Bośnia i Hercegowina: Poručnik
Brazylia: Primeiro Tenente
Bułgaria: Cтарший Лейтенант (Starshiy Leytenant)
Kambodża: Ak-no-say-ney-tor
Republika Zielonego Przylądka: Primeiro Tenente
Chińska Republika Ludowa: Zhōngwèi
Imperial China (Qing Dynasty): (Fù jūn xiào)
Chorwacja: Natporučnik
Kuba: Primer Teniente
Cypr: Ypolokhagos (Wojska Lądowe); Yposminagos (Lotnictwo)
Czechy: Nadporučík
Czechosłowacja: Nadporučík
Dania: Premierløjtnant
Dominikana: Primer Teniente
Estonia: Leitnant
Finlandia: Luutnantti
Francja: Lieutenant
Gruzja: უფროსი ლეიტენანტი (Up’rosi Leytenanti)
Niemcy: Oberleutnant
Grecja: Ypolokhagos (Wojska Lądowe); Yposminagos (Lotnictwo)
Węgry: Főhadnagy
Indonezja: Letnant Satu
Iran: ستوان یكم (Setvan Yekom)
Irlandia: Lieutenant (Angielskojęzyczne); Lefteanant (Irlandzkojęzyczne)
Izrael: סגן (Segen)
Włochy: Tenente
Japonia: Nitō Rikui
Kazachstan: Cтарший Лейтенант (Starshiy Leytenant)
Północna Korea i Południowa Korea: 중위 (Jungwi)
Laos: Roithõäkäd
Łotwa: Virsleitnants
Litwa: Vyresnysis Leitenantas
Luksemburg: Premier Lieutenant
Malezja: Leftenan
Nepal: Upa-Senani
Macedonia: Поручник (Poručnik)
Mozambik: Tenente
Holandia: Eerste Luitenant
Nikaragua, Paragwaj and Urugwaj: Teniente Primero
Norwegia: Løytnant
Pakistan: Lieutenant
Portugal: Tenente
Rumunia: Locotenent
Rosja: Cтарший Лейтенант (Starshiy Leytenant)
Serbia: Поручник (Poručnik)
Słowacja: Nadporučík
Słowenia: Nadporočnik
Szwecja: LĂśjtnant
Szwajcaria: Oberleutnant (Niemieckojęzyczne); Premier Lieutenant (Francuskojęzyczne); Primotenente (Włoskojęzyczne)
Tajwan: Chungwei
Tajlandia: Roi Tho
Turcja: Ăśsteğmen
Ukraina: Cтарший Лейтенант (Starshiy Leytenant)
Uzbekistan: Katta Leytenant
Wietnam: Trung Uy
Jugosławia: Поручник (Poručnik)

Rozwój podziemia politycznego i wojskowego w Polsce
Pomimo szalejacego terroru hitlerowskiego nieustannie umacnialy się polskie polskie podziemne wladze polityczne i wojskowe oraz rozszerzal się zakres ich dzialalnosci. Nie odbywalo się to bez wewnetrznych tarc i napiec. Jeszcze w maju 1941 r. Doszlo do konfliktu w lonie Glownego Komitetu Politycznego na tle opublikowania przez pismo ,, Insurekcja’’ za zgoda Komendanta ZWZ gen. Roweckiego, apologetycznego artykulu z okazji rocznicy smierci Pilsudskiego. Po deklaracji ideowej rzadu emigracyjnego z poczatku 1942 r., wskazujacej na potrzebe konsolidacji sil politycznych w kraju, oraz po wejsciu Jana Kwapinskiego z PPS do rzadu Sikorskiego socjalisci z WRN powrocili do GKP. Pod ich nieobecnosc w obradach GKP uczestniczyl przedstawiciel jednolitofrontowych Polskich Socjalistow, a wiec socjalistycznej lewicy, usuniety po powrocie reprezentacji WRN. W marcu 1943 r. GKP przemianowano na Krajowa Reprezentacje Polityczna.
Nadal trawaly rozdzwieki miedzy Sikorskim i przedstawicialami SL i WRN na tle stosunku do Delegata Ratajskiego. W rwzultacie ostrej wymiany zdan miedzy Londynem i Warszawa 15.09.1942 r. Retajski ustapil ze swego stanowiska. Funkcje Delegata Rzadu na Kraj objal Jan Piekalkiewicz z SL, co wzmocnilo polityczna podstawe wladz podziemnych. Przetrwal on na stanowisku Delegata do 19.02.1943 r., Gdy aresztowalo go Gestapo. W maju 1943 r. Nowym Delegatem mianowano w Londynie Jana St. Jankowskiego z SP, dotychczasowego dyrektora Departamentu Pracy i Opieki Spolecznej Delegatury. W latach 1941-1943 nastapil dalszy rozwoj organizacyjny Delegatury Rzadu na Kraj. W 1942 r. Rozbudowano siec delegatow wojewodzkich i powiatowych. Rozbudowano tez organizacje centralnej Delegatury Rzadu. Rachunki sekcji Budzetowo- Finansowej Biura Prezydialnego stale rosly. Od 1942 r. W Departamencie Spraw Wewnetrznych, kierowanym przez Kazimierza Baginskiego dzialalo Biuro Ziem Nowych z Wladyslawem Czajkowskim na czele, które przygotowywalo plany przejecia przez Polske Prus Wsch., Pomorza Zach., i Slaska Opolskiego po zakonczeniu wojny. Departament ten zorganizowal tez Panstwowy Korpus Bezpieczenstwa- zalazek policji, który miał się ujawnic w chwili obejmowania wladzy, glownym zadaniem Departamentu Informacji i Prasy było dostarczanie ludnosci okupowanego kraju, prawdziwych wiadomosci, co było o tyle istotne, iz okupacyjna prasa hitlerowska w jezyku polskim siala dezinformacje, starala się podwazyc wiare narodu w mozliwosc odzyskania wolnosci i zaszczepic poglad, ze tylko slepe posluszenstwo wobec Niemcow umozliwi polakom przezycie. Zadaniem Departamentu było przeciwdzialanie wrogiej propagandzie i cel ten osiagnieto. Dzieki codziennemu nasluchowi radiowemu oraz utrzymywaniu sieci korespondentow terenowych prawdziwe informacje zbierane przez Departament były obfite i rozprzestrzenialy się bardzo szybko przez publikacje podziemne.
Oficjalnym organem Delegatury był dwutygodnik ,, Rzeczpospolita Polska’’ pod redakcja Franciszka Glowinskiego. Trwala tez rozbudowa systemu szkolnictwa podziemnego pod egida Departamentu Oswiaty i Kultury, który finansowal tajne nauczanie i przygotowywal jego programy biezace i na przyszlosc. Dzial Kultury Departamentu zajal się ratowaniem dziel sztuki, pomnikow kultury polskiej przed dewastacja i grabieza przez okupanta. Departament Pracy i Opieki Spolecznej roztaczal m.in. opieke nad wiezniemi politycznymi i ich rodzinami oraz organizowal pomoc dla oso szczególnie dla spoleczenstwa wartosciowych.
Centralna podziemna organizacja wojskowa – Zwiazek Walki Zbrojnej – stopniowo wchlaniala istniejace dotad niezalezne organizacje zbrojne zakladane zywiolowo przez rozne srodowiska i organizacje polityczne. W zwiazku z tym 14.02.1942r. ZWZ przemianowano na Armie Krajowa, która podjela akcje scalania podziemia wojskowego. Caly kraj podzielono poczatkowo na trzy obszary AK: bialostocki, lwowski i zachodni, obszary na okregi odpowiadajace wojewodztwom, zas okregi na obwody pokrywajace się z powiatami i placowki odpowiadajace gminom. Poza trzema obszarami znalazly się wojewodztwa centralne, podlegle bezposrednio Komendzie Glownej, która skladala się z 31 jednostek sztabowych. M.in. istnial tu oddzial organizacyjny, informacyjno- wywiadowczy, lacznosci, kwatermistrzostwa, komunikacji, informacji i propagandy, komenda dywersji oraz szefostwo biur wojskowych. Poza kadrami zawodowych oficerow przedwojennych i licznie naplywajaca do konspiracji mlodzieza meska ogromna role w sprawnym funkcjonowaniu rosnacego aparatu podziemnej armii odgrywaly kobiety, skutecznie pelniace obowiazki laczniczek. Za naczelny cel dzialalnosci AK uznano samoobrone nawodowa oraz przygotowanie powszechnego powstania w momencie zalamania się Niemiec. Natomiast nie planowano na razie podejmowac otwartej walki z okupantem, gdyz, jak slusznie oceniano, nie miala ona szans powodzenia przed decydujacymi rozstrzygnieciami w wojnie swiatowej, a spowodowac mogla nieobliczalne straty.
Pierwszym zadaniem Ak było poczatkowo laczenie roznorodnych organizacji wojskowych w jwdnolity swystem podziemnej armii. W toku akcji scaleniowej wcielono do AK m.in. Socjalistyczna Organizacje Bojowa, Oboz Polski Walczacej, Tajna Armie Polska, chadecka ,,Unie’’, Zwiazek Czynu Zbrojnego, ludowe ,,Raclawice’’, POLSKA Organizacje Zbrojna, Tajna Organizacje Wojskowa i wiele innych.